مینا سعیدی ملک؛ قهرمان شیری
چکیده
«ملفوظات» به ضبط و نگارش سخنان مشایخ در مجالس صوفیه هند گفته می‌شود. بعد از نگارش فوائد الفؤاد امیرحسن سجزی در اوایل سدۀ 8ق که کامل‌ترین نمونۀ این گونۀ ادبی است، برخی از آثار با نام ملفوظات ظهور کردند که مربوط به شیوخ متقدم چشتیه و دست‌کم یک قرن پیش بودند. در اصالت و انتساب این آثار به نویسنده‌شان همواره بحث‌هایی وجود داشته ...
بیشتر
«ملفوظات» به ضبط و نگارش سخنان مشایخ در مجالس صوفیه هند گفته می‌شود. بعد از نگارش فوائد الفؤاد امیرحسن سجزی در اوایل سدۀ 8ق که کامل‌ترین نمونۀ این گونۀ ادبی است، برخی از آثار با نام ملفوظات ظهور کردند که مربوط به شیوخ متقدم چشتیه و دست‌کم یک قرن پیش بودند. در اصالت و انتساب این آثار به نویسنده‌شان همواره بحث‌هایی وجود داشته است. این مقاله به مقایسۀ دو اثر «ملفوظات» از طریقۀ چشتیه میپردازد؛ خیرالمجالس، ملفوظات شیخ نصیرالدین محمود چراغ دهلی، از نظر اصالت مورد وثوق است و دیگری انیسالارواح، ملفوظات شیخ عثمان هارونی که یک قرن بعد از زمان نگارش، پیدا شدند. این مقاله با بازنگری دقیقتر این دو اثر و بررسی ویژگیهای ساختاری و محتوایی، دلایلی به دست میدهد که منتسب و غیراصیل بودن انیسالارواح را در مقایسه با متن دیگر آشکار میسازد. مهمترین این دلایل عبارت است از: فقدان حضور مؤلف، وجود ابهام تاریخی در اثر، انتساب نگارش متن به خلیفۀ اصلی شیخ، وجود برخی ویژگیهای متون مکتوب و بسامد پایین خصلت شفاهی در متن منتسب و جعلی.
